âæòéí ôúåçéí ìîùç÷: îéú'ååàøé
(àåøâé
òøôì ìîçöä)
îáåà úåùáéä ùì ùòø-çåøó, ðàîðéäí ùì äðñéëéí äøîéí ùåùìú àåøâé äòøôì îéú'-ñéøìéú'éì, àäáå ìäçùéá àú
òöîí ëéöåøéí ùåðéí åîòåãðéí áäøáä îäåàøú'àøé äâñéí,
ùåëðé äçååú åîåööé äãáù, åìîòùä ìà ùåðéí áäøáä îàåøâé äòøôì áðé äéáùú äîòøáéú
äàâãéú. äí ðçùáéí ì'àåøâé òøôì
ìîçöä': ìà áîåáï äôùåè ùì "äåøä àçã àãí åàçø àåøâ òøôì", àìà áîåáï
ùì àåëìåñéä ùáòåø÷éä æøí ãí áùðé äöããéí áëîåú ëîòè
'ùååä' áîùê ãåøåú. äéñèåøéä ìôðé ë-900 ùðéí, ôìù
ìéòø åàøú'àøåï îöáéà àåøâ-òøôì áùí äðñéê àìðñàøéåï îéú'-ñéøú'àì, åòéîå ëåç ÷èï îîîìëú äàåø äãøåîéú. àåøâé äòøôì
äáéñå àú äîëùôéí äàôìéí ùì éåè÷àøå, åä÷éîå òéø éôéôéä áùí ùòø-çåøó, òì äøëñéí äîåùìâéí ùîöôåï îæøç ìéòø åàøú'àøåï. ùòø-çåøó, ùðåãòä
ìúäéìä áàøîåðåú äîôåàøéí åáúøáåú äâáåää ùìä, îùëä àìéä åàøú'àøé
øáéí, åáîøåöú äùðéí äîéú'ååàøé – ùí ëììé ìàéìéèä ùðåöøä îòøáåá áéï åàøúàøéí
ìàåøâé òøôì, äôëå ìîòîã äâáåä ùì ùòø-çåøó, åãîí äúòøáá áùåùìåú àöåìä øáåú áëì
øçáé éòø åàøú'àøåï. ìàçø îàåú ùðéí ùì àåèåðåîéä
øçáä îàã úçú äùìèåï äàð'îéøé, ùòø-çåøó äåú÷ôä áéãé
'ëú äùìâ äàãåí', ùðòæøä ááâéãä îáôðéí. ìôðé îòè ôçåú î-20 ùðéí, ùòø-çåøó
ðôìä, å÷åñîé-äèáò ä÷ðàéí åäàðåùåàéãéí äôøàééí ùçáøå
àìéäí, äçøéáå àú ùòø çåøó åèáçå áëì îé ùìà äöìéç ìäîìè
îîðä áîåòã. äîéú'ååàøé ùùøãå äôëå áøåáí ìôìéèéí ùäúôæøå áëì øçáé éòø åàøú'àøåï åîçåöä ìå; çì÷í ÷ùåøéí òãééï ìùåùìåú àöåìä
î÷åîéåú ãåòëåú, åàçøéí, ùâãìå áùôò áöì äðùôéí äîôåàøéí áàøîåðåú äìáðéí ùì
ùòø-çåøó, äãøãøå ìçéé òåðé. úøáåú
åéçñéí òí äåàøú'àøéí äîéúååàøé ðçùáå îòåãðéí, åìà ôòí îúðùàéí îàã òì äåàøúàøé
"äôùåèéí åäòéìâéí"; äí çéááå îàã àú äàåîðåéåú äéôåú, ëåìì îåæé÷ä
åøé÷åã; åëîå àåøâé äòøôì ðèå ìéñã îñãøéí, åìäâåú
áúàåìåâéä îåøëáú ùì îìëú äàåø. òí æàú, àåîøéí ùäöã äàðåùé ùìäí (åàåìé äñëðåú áàéæåø áå äúâåøøå) ùîø òìéäí ôø÷èééí éåúø îùàøé-áùøí
àåøâé äòøôì – àáì âí ÷ðàéí éåúø åîäéøéí éåúø ìäëåú áìà øçîéí áàåéáé àìú äàåø,
ùáôðéä éù ìëøåò åìäöãé÷ àú äãéï, âí àí âåøìå ùì äàãí äîø òìéå. äàîåðä äîéúååàøéú (ùäéà âøñä îôåùèú îùäå ùì ãú àåøâé äòøôì, òí
äùôòä î÷åîéú çæ÷ä) îééçñú çùéáåú øáä ìàçáðä áøåøä
áéï èåá åøò; îåñø åçèà; îëéøä áçùéáåú ùì ä÷äéìä åäîùôçä; åìòéúéí ðåçä éåúø
'ìäùúîù áëåç äëøçé ìäâðú äàîåðä' îàùø äãú äî÷áéìä ùì àåøâé äòøôì. òí æàú, äãúåú äåàøúàøéåú äî÷åîéåú æëå ëîòè úîéã ìñåáìðåú áùòø çåøó – âí
àí òì ãøê ùì äøîú àó îúðùàú ëìôé 'àîåðåú èôìåú ùì çååàéí îåööé ãáù'. îàçø ùäîéú'ååàøé ðçùáå áîùê ãåøåú ìòùéøéí, îòåãðéí åðàéí, äí
äôëå ìùéãåëéí ðçù÷éí àöì äàöåìä äåàøú'àøéú (îîù ëîå
ùäîòîã äâáåä áùòø-çåøó òöîä, òùä äøáä áãåøåú ÷åãîéí ëãé 'ìéáà'
ëìåú àåøâåú òøôì, ëëì ùéãí äùéâä), ùáòåø÷éä æåøí ìà áî÷øä ãí øá îùìäí. áîùê
ãåøåú, äîéú'ååàøé çéå áöì çåîåúéä ùì ùòø çåøó, ðäðå
îùëéåú äçîãä åîäúøáåú äòéìéú ùìä, ëåìì îåæé÷ä, úéàèøàåú åùàø îåñãåú îäåììéí
ùäúçøå áèåáéí áéåúø ùéãòå äòøéí äàð'îéøéåú äâãåìåú
ìäöéò – òã ìäú÷ôä åìçåøáï äàëæøé ùì äòéø äâáåää áéãé äãøåàéãéí
îùðé äöåøä îëú äùìâ äàãåí, åäàðåùåàéãéí ãîåéé-ãåá
ùçáøå àìéäí. ëéåí, ôìéèéí îùòø çåøó ôæåøéí áëì øçáé éòø åàøú'àøåï,
øáéí îäí ñåáìéí îòåðé, åäéçñéí áéðí ìáéï äàåëìåñéä
äî÷åîéú áçì÷ îäî÷åîåú îúåçéí îàã – áòé÷ø îùåí ùîéú'ååàøé
øáéí, âí àí äãøãøå òã ôú ìçí, ðàçæéí áùøéãé äâàååä (éù àåîøéí – éäéøåú) äéùðä
ùìäí, å÷ðàéí ìñîìéí òúé÷éí ùì äáúéí äîåáñéí ùìäí; øáéí îäí – âí àí ðàìîéí
ìäñúô÷ áòáåãåú ôçåçåú-ëáåã ëãé ìäú÷ééí - ùåîøéí
òãééï òì ñîì äðùø äìáï ùì áéú äðñéëéí äøîéí, åøåàéí áå àú äàãåï äàîéúé äéçéã
ùáå äí îëéøéí àå îåëðéí ìäëéø. îøàä
çéöåðé îéú'ååàøé ðåèéí ìäéåú âáåäéí, çéååøéí åîòåãðéí éåúø îùàøé-áùøí äåàøú'àøé; äòéðééí îáøé÷åú éåúø, áàåøç ùðåúï áéèåé ìãí
àåøâé äòøôì ùæåøí áòåø÷éäí; äâååï ùìäï éøå÷ àå éøå÷-àôøôø; äàéùåðéí îèåùèùéí
áîòè, åäâáåú òãéðåú åðåèåú áîòè ëìôé îòìä, àåìí ôçåú îàìå ùì àåøâé òøôì;
âååðé äùéòø äðôåöéí äí æäåá-ëää, àå çåí áäéø; àåìí ÷ééîéí ôøèéí áòìé âååðéí
áäéøéí àå ëäéí éåúø. ìøáéí îäâáøéí æ÷ï ÷öø åîñåâðï[1]. ëîå àåøâé äòøôì, äîéú'ååàøé îçááéí áâãéí åùøéåðåú îòåèøéí îàã. äöáò äìáï
çáéá òìéäí áîéåçã; åìòéúéí äí òåèéí âí ÷éùåèéí àå öååàøåðéí îôøååú åàøúàøéåú îòåãðåú, áòé÷ø ëàìå áâååðéí áäéøéí. ãú
äàåø áâøñä äîéú'ååàøéú áî÷åø, àåøâé äòøôì ùäéå
äîòîã äâáåä ùì ùòø-çåøó, øöå àîðí ìééáà àú äãú äîåàøú ùìäí àì áðé äàðåù
äðáòøéí, áòé÷ø àìå ùäéå ðáåðéí îñôé÷ ëãé ìäúøôñ áôðéäí åìðñåú ììîåã îòìéåðåúí
ùì áðé äîîìëä äîåàøú îäîòøá. îðâã, äí ñáøå ùáðé äàãí äí ôùåèéí å÷äé-îåçéï îãé îëãé ìúôåñ àú îìåà äòåî÷ ùì àîåðú äàåø, òì
ùìì äè÷ñéí åäëúáéí äîñåáëéí äðäåâéí àöì àåøâé äòøôì. äúåöàä äéúä âøñä îôåùèú áäøáä ùì àîåðú äàåø, ùáéï äéúø ðéñúä
ìäðçéì áîàîéðéä àãé÷åú åîéãåú èåáåú (éù éàîøå – öã÷ðåú îøâéæä), ìöã ëôéôåú
åàîåðä áìá ùìí áðòìéí îäí, àâá ùàéôä ìäãîåú àìéäí; äîèéôéí äøàùåðéí ùì äãú
äæå, äéå áðé-àãí àå áðé àãí ìîçöä ùæëå ìäëùøä çì÷éú àöì àåøâé äòøôì, ðçùáå
ìëåäðéí áîòîã ðîåê åçì÷é éåúø îàùø ëåäðé ÷àäø'ìééøé
äî÷åøééí, àáì çåîùå áëåçåú åëìé ðù÷ äåìîéí, ùéàôùøå ìäí ìðãåã áîøçáéí äòöåîéí
åäîñåëðéí ùì éòø åàøú'àøåï ëãé ìäôéõ àú äàîåðä
äðëåðä á÷øá àçéäí äôøàééí, áðé äàðåù ùì äéòø. áîøåöú äãåøåú, åëëì
ùä÷ùø òí àåøâé äòøôì áîòøá ðçìù, àåøâé äòøôì 'äàîéúééí' áùòø-çåøó äúîòèå
åôéðå àú î÷åîí ìàöåìä îéú'ååàøéú ùæøí áòåø÷éä ãí
îùðé äöããéí, ëê äâøñä äåàøú'àøéú ùì ãú äàåø äôëä
òöîàåú åîòîã, àôéìå áçöø äðñéëéí äøîéí; åäîèéôéí ùìä äçìå ðçùáéí ëëåäðéí
òöîàééí, áòìé úéàåìåâéä ùäìëä åäôëä ðáãìú éåúø îäúàåìåâéä äî÷åøéú ùì àåøâé
äòøôì. äãú äîéú'ååàøéú äéà àîåðä ùîáåññú òì àáçðä áøåøä áéï èåá ìøò,
áéï îàîéðéí éøàé ùîééí ìçåèàéí ðäðúðéí åùèåôé æéîä; îèéôä ìîòùéí èåáéí åäøëðú
øàù áôðé àìú äàåø, âí ëàùø âåøìå ùì äàãí äîø òìéå; äè÷ñéí åäãøùåú ùìä ôùåèåú
áäøáä îàìå ùì àåøâé äòøôì, åäéà î÷ðä çùéáåú øáä ìîåñã ùì äîùôçä åä÷äéìä
äî÷åîéú. çì÷ îäîèéôéí ñåìãéí (ìôçåú ìëàåøä) îàìéîåú, åîèéôéí ìðñåú ìôúåø äøáä
ëëì äàôùø áãøëé ùìåí – àí ëé áôåòì, äéå åòãééï ÷ééîéí ìà îòè îèéôéí ùçøó
äîåñø äöã÷ðé, ìà áçìå áôòåìåú àìéîåú îàã ëðâã îé ùðúôñå áòéðéäí îøåùòéí,
îàîéðéí áãúåú àôìåú, àå âí æä åâí æä. ëê àå ëê, ìîøåú 'ãøëé
äùìåí' å'àäáä ìëì äùìéå, ääâåï åúí-äìá', ìà áëãé
äëåäðéí äîèéôéí äîéú'ååàøéí îàåîðéí ìúòì àú äàù
äìáðä ùìäí àì úåê ëìé ðù÷ éçåãé å÷èìðé ùîñåâì ìøùåó
àú 'äàîåðä äèäåøä' áàåøç îñåëï ìîãé òáåø éøéáéí ìà æäéøéí. äîèéôéí äîéú'ååàøéí, ìà áî÷øä, àîðí ðå÷èéí ìùåï ñáìðéú ìëàåøä
ëìôé äàîåðåú ùì ùàøé-áùøí äåàøú'àøéí, àáì îòåðééðéí
îàã ìäîéø ëîä ùéåúø îäí ìãú äàîú, àí àôùø áäèôåú øäåèåú åáìùåï øëä, åðçùáéí
îéñéåðøééí áäøáä îëåäðéí àåøâé-òøôì. ùôä îéú'ååàøéï äéà úòøåáú áéï ìäâ åàøúàøé éùï ìáéï îéú'øéè åàð'îéøéï âáåää, åäâí
ùäéà îáåññú åçåì÷ú àåöø îéìéí ãåîä òí äîãåáøú ùì éòø åàøú'àøåï,
äéà îúðâðú åðäâéú áàåøç ùåðä øê å'àöéìé' áäøáä. òí æàú, ãåáøé ùúé äùôåú
éëåìéí ìäáéï æä àú æä, ìôçåú áàåøç çì÷é. ùîåú ùì îéú'ååàøé äùîåú äôøèééí ùì äîéú'ååàøé æäéí ìàìå ùì àöéìéí
åàøú'àøéí, òí ðèéä
ìäúðâï áàåøç ùîæëéø àåøâé-òøôì. ùîåú äîùôçä éäéå
îáåññéí òì úçéìú åàøúàøéú, òí 'îéìéú àöåìä' åñéåîú
îúðâðú åôúåçä, ëîå ùì àåøâé-òøôì. ìîùì: îÄéú'-åÈàøÀ'ñÄéìÀðÆä; èÄéø-÷åÊèÀøÄéìÀãÆä. |
çæøä àì äàéðã÷ñ ùì éòø åàøú'àøåï
ëúá
åòøê: âãòåï
àåøáê, þ2001 åàéìê.
© ëì äæëåéåú ùîåøåú. ùéîåù îñçøé å/àå ìîèøú øååç ëìùäé àñåøéí áúëìéú, áìà äéúø
îôåøù îäéåöø, áëúá åîøàù. öéìåí åäòú÷ä îëì ñåâ ùäåà îåúøéí àê åø÷ ìîèøú ùéîåù
ôøèé ùìà áúùìåí.